Als je door je werk met verschillende mensen omgaat dan ga je vanzelf overeenkomsten zien tussen leden van bepaalde groepen. Ik zit bijna altijd goed wanneer ik mannen met smalle leren dasjes – of een enkele keer een scharnierend houten exemplaar – duid. Vaak dragen ze een artistieke bril, fel gekleurd en met rechthoekige montuur of juist opvallend rond in schildpad. Wanneer je in hun huis dan op z’n minst een Kewlox kast, een Eileen Grey tafeltje of een Le Corbusier stoel tegenkomt en de persoon in kwestie schrijft bijzonder met ‘ie’ en is het op eigenzinnig non-conformistische wijze nooit zonder meer met je eens, dan heb je vermoedelijk te maken met een architect.
Rijdt het op een scooter, is het man en jonger dan 30 jaar? Draagt het een blauw, strak gesneden pak, meestal gekocht bij Suit Supply maar vaak gedragen met de air als ware het de designerscollectie van Oger? Staat hij strak rechtop, de schouders naar achter, de kin omhoog en het haar achterover gekamd? Laat hij vaak een iets te opzichtig horloge zien (hoe herkenbaarder het merk en hoe vaker getoond des te nepper het is, maar dat terzijde)? Weet hij nooit het antwoord op jouw vraag? Waarschijnlijk is dit de assistent makelaar.
Comfortabele wandelschoenen en een voorkeur voor paars en turquoise? Een driekwart broek? Een sportief kort kopje en opvallende oorbellen van Hans Appenzeller of een andere ontwerper die in de jaren ’80 ‘aparte dingen’ maakte? Dit is de huisvrouw en studentenmoeder uit het noordoosten van het land. Komt ze uit Limburg of Brabant? Dan loopt ze op hakken, draagt ze een mantelpak, is het haar blond geverfd en opgestoken en heeft ze op z’n minst een keigrote kleursteen gezet tussen briljanten om haar vinger. Parels om de nek komen voor. Echt of slecht van echt te onderscheiden nep. Komt de huisvrouw uit Amsterdam – zeldzaam, maar in Zuid wil je ze nog wel eens vinden – dan lijkt ze jonger dan haar dochter en is ze in ieder geval slanker dan haar dochter. Ze kan zich vermommen als Limburgse maar draagt net zo makkelijk All Stars onder een G-star spijkerbroek. De dure Reverso heeft ze waarschijnlijk wel om haar pols maar is alleen voor de kenner waarneembaar. Wandelschoenen onder een driekwartbroek draagt ze nooit!
Dromerige blik in de ogen, je af en toe geïnteresseerd, licht naar je toe gebogen aanhorend (zonder tot zich door te laten dringen wat je zegt, maar dat leer jij pas later), een beetje bang voor het leven, wereldvreemd maar tegelijkertijd ook extravagant? Vaak bloedmooi maar ondanks dat toch dodelijk onzeker? Verschrikkelijk onpraktisch en chaotisch maar creatief in Facebook uitingen en binnenhuis decoratie? Het duurde even voordat ik dit type kon duiden maar nu heb ik haar door; de actrice. Ze komt in verschillende verschijningsvormen en wisselt zelfs binnen een persoon als een kameleon van uiterlijk én gedragingen. Daar is ze per slot van rekening beroeps voor.
Een van hen was als de dood dat iemand haar zou herkennen. De eerste keer dat ik een huis voor haar verkocht pikte De Telegraaf het binnen een week op. De krantenkop luidde als volgt: ‘Huis Actrice B is als het hondenhok van Actrice A.’ Ik was geschokt. Ik had verwacht actrice B in tranen te vinden maar verrassend nuchter zei ze ‘Ach, dat is mijn leven. Het went.’ En we gingen over tot de orde van de dag.
Toen ik jaren later voor de tweede keer een huis voor haar verkocht bleef De Telegraaf gelukkig stil. Als onopvallende klant bezichtigde ze aan mijn zijde huis na huis. Tot dat ene huis waarop ze verliefd werd. En ze was niet de enige… We keken rond met minstens vijftig anderen. Tot mijn stomme verbazing vouwde ze zich ter plekke als een paaldanseres om de en-suite schuifdeur. ‘Ooo, ik wíl dit huis!’ declameerde ze kreunend. Iedereen die haar tot voor kort nog geen blik waardig had gegund wist op stel en sprong wie ze was. Ik was met stomheid geslagen. Ze stelde voor onder haar eigen naam zelf rechtstreeks contact op te nemen met de eigenaar en mij werd gevraagd onder de bieding in dit geval vooral wel haar naam te noemen.
Dit is precies wat de actrice zo herkenbaar maakt. De onvoorspelbaarheid. De angst en de vrees voor herkenning gecombineerd met de hang daarnaar. De tegenstrijdigheid. De verlegenheid versus de extravagantie. Ik denk dat je beiden nodig hebt om dat werk te kunnen doen en die publieke functie te kunnen vervullen. Maar o, wat zal het wringen soms, in dat mooie hoofd. En wat zal ze vaak wakker liggen achteraf over die sukkel van een journalist die ze terecht iets naars heeft toegebeten. Arrogantie versus onzekerheid.
Was ze maar architect of huisvrouw! Die afschuwelijke Kewlox kast of driekwart broek zou ze voor lief nemen. En de rol zou ze met verve spelen, dat zeker!