9/11

Zonder afspraak stond hij voor onze deur. Een grauwe man met een grijze lok vettig haar schuin opzij gekamd over een kalende schedel. Of hij even binnen mocht komen? Hij wilde wat bespreken. Ik kende hem van gezicht en had hem wel eens in de buurt zien lopen. Altijd kalm en rustig maar wel met een oneindige triestheid in zijn ogen en een vaak wat onvaste tred. Kromgebogen.

Eenmaal aan tafel met een kop koffie in zijn bevende handen begon hij voorzichtig te vertellen. Het was tijd voor verandering, hij wilde zijn dubbele bovenhuis in de buurt verkopen en met een schone lei beginnen in een overzichtelijke flat in Amstelveen. Vlakbij zijn oude moeder. Zodra hij over de nieuwe flat begon te praten verscheen er een sprankje hoop op z’n gezicht. Over zijn moeder sprak hij met liefde. Hij had verbouwingsplannen en wilde alles schoon en wit. Zodra hij daar zou wonen zou hij stoppen met roken want ademen werd steeds moeilijker met zijn longemfyseem.

Hij waarschuwde dat zijn huis in een erbarmelijke staat verkeerde; na de ramp van 11 september 2001 had hij nooit meer een stofzuiger aangeraakt noch een krant weggegooid. Van de ene op de andere dag was hij van een succesvol econoom bij een grote overheidsinstelling een van de wereld vervreemde man geworden. Depressief en werkloos. Het liefst sprak hij niemand en deed hij de deur niet open. Behalve dan om zich bij zijn stamkroeg op de hoek een langzaam maar zeker stuk in z’n kraag te zuipen. Zijn succesvolle carrière was geëindigd in eenzame ontreddering.

Maar nu was hij klaar voor een radicale omwenteling. Enkele weken geleden was hij ‘s ochtends met bonkende hoofdpijn en bont en blauw over zijn hele lijf onder aan de trap wakker geworden na een avondje stamkroeg. Dat was zijn wake-up call geweest. We spraken af dat we het huis zouden komen bekijken en dat we hem zouden helpen het voor de verkoop op orde te brengen. Hij drukte ons op het hart niet te schrikken. Maar dat deden we natuurlijk wel, toen we aan het einde van een lange steile trap – je zou er van af vallen, zeg! – verwelkomd werden in zijn droefgeestige wereld.

Stapels kranten lagen overal, overvolle asbakken, grijze vloerbedekking die onder het stof nog blauw moest zijn, doorrookte gordijnen die op half zeven hingen en een bed vol grauwe vette lappen. Op het nachtkastje lag nog Het Parool van 11 september 2001. Door de vettige ramen viel een gefilterd licht dat de kamer een surrealistische sfeer gaf. Alsof door zijn depressie de kleuren letterlijk uit het huis gewrongen waren. De glans verbleekt was. Hij keek ons aan, vol schaamte maar ook vragend en met hoop. Konden we er iets mee? Natuurlijk konden we er iets mee! We belden Maks, van De Kroonluchter. En Maks kwam, zag en overwon. Gewapend met stofzuiger en poetsmiddelen, een busje en een vuilcontainer sorteerde hij, gooide weg, verkocht wat verkoopbaar was en poetste tot het blonk. Kees Jan, de eigenaar, hielp mee, was vrolijk en had praatjes. Het pad naar verbetering was ingeslagen en voor het eerst sinds lange tijd had hij er zin in! Hij was een keurige man, welbespraakt, geïnteresseerd en met veel kennis. Ik zag hem opbloeien van het weinige contact dat hij ineens had en van het gevoel om weer ergens bij te horen. Vanaf dat moment kwam hij graag even langs op kantoor voor een praatje en een grap.

We verkochten zijn huis en hij vertrok naar Amstelveen. Het was prachtig geworden daar. Van de opbrengst van het oude huis trakteerde hij zichzelf op een nieuwe flatscreen televisie en nieuwe meubels. Allemaal van de mooiste merken en het hipste design. Althans, naar zijn smaak. Kortgeleden kregen we een telefoontje van een notaris. Hij was bezig met de executie van een erfenis en er moest een flat worden verkocht, de flat van Kees Jan. Na 7 jaar Amstelveen was hij uiteindelijk als niet rokend en gelukkig mens gestorven aan longemfyseem. De flat zag er keurig uit. Er was kortgeleden gestofzuigd en de ramen waren gelapt. Er stond een glanzende asbak waar nooit wat anders in had gezeten dan het kleingeld uit zijn broekzakken.